Industrieel Erfgoed
Gered door transformatie
Niet denken vanuit de opgave qua verduurzamen op zichzelf maar naar het grotere plaatje kijken helpt om een sterk concept neer te zetten. Verduurzamen van een (monumentaal) gebouw kan op verschillende schaalniveaus.
Delen die de schil raken kan je isoleren. Installaties kan je optimaliseren. Dat zijn twee aspecten, met enorme impact. Echter, het hergebruiken van een gebouw is het grootste duurzame aspect van de opgave. En hoe je dan een gebouw opnieuw gaat gebruiken bepaalt in zekere zin hoe duurzaam de ingreep gaat zijn.
Verduurzamen van een (monumentaal) gebouw kan op verschillende schaalniveaus.
Tijd stond stil, met verval als gevolg
"Een heel rationeel ontwerp voor een vrij complex gebouw waarmee de toekomst van het gebouw nu én over 100 jaar gewaarborgd is."
Het Ontwerp & de Bouw
Bij deze voormalige branderij uit het distilleerderij-verleden in Schiedam lag de focus in eerste instantie op het in stand houden van het gebouw. Door de jarenlange verwaarlozing en door verzwakkingen in het pand is deze geheel scheef komen te staan. De stabiliteit kon niet meer gewaarborgd worden waardoor een interventie noodzakelijk bleek. Deze werd gevonden door het gebouw middels een staalconstructie te verstevigen. Juist die noodzakelijke ingreep werd ingezet als sleutel voor de duurzame ingreep. Door het gebouw in zones te verdelen en de installaties ook in zones op te knippen, kunnen er, naast de begane grond die multifunctioneel inzetbaar wordt, zowel kantoor vleugels als woningen gemaakt worden op de verdiepingen. In de eerste exploitatie is er gekozen voor het model van twee woningen en twee kantoor vleugels. Maar mocht dat veranderen naar vier woningen, dan is dat met minimale ingrepen te doen (en visa versa). Hierdoor komt er bij een volgende functie aanpassing minimaal sloopafval vrij en is er minimaal materiaal nodig om de indeling aan te passen. Verder kijken dan alleen de functie die nu afdoende is en toekomstige functies mogelijk maken. Ontwerpen in de geest van het zogenaamde *open building* principe, waar Professor N. John Habraken in de jaren ’60 reeds de grondlegger van was en vandaag de dag door verschillende architecten wordt omarmd als ontwerp methodiek. De verduurzaming op meer gedetailleerde schaal wordt uitgevoerd volgens het damp-open en capillair-actieve isolatiesysteem. Natuurlijke isolatiematerialen zoals houtwol of cellulose zijn erg geschikt om vocht op te nemen en af te geven. Bij deze materialen is de kans op schimmelvorming minimaal. De klimaatfolie zorgt in de verschillende seizoenen er voor dat of de damp vanuit het binnenklimaat geweerd wordt of dat vocht naar het binnenklimaat kan worden afgegeven. Geen Rocket science, maar wel een methode die met zorg toegepast moet worden. Stuc- en schilderwerk moet met dampopen materialen gebeuren, naden rondom constructies moeten goed afgetapt worden, etc. Het grote voordeel is dat wanneer er toch condensatie plaatsvindt, bijvoorbeeld bij koudebruggen zoals balkkoppen, dat deze vorm van na-isolatie dit vocht dus kan reguleren. Daar waar andere isolatiematerialen dat niet kunnen met alle gevolgen van dien. Daar komt bij dat de gekozen installaties goed afgestemd zijn op dit systeem. Een combinatie van ventilatie met warmteterugwinning en een luchtwater-warmtepomp in één systeem, maakt het mogelijk om een compacte oplossing te maken die qua capaciteit afdoende is voor de ruimte. Per zone komt er één systeem. Zo zijn de woningen en kantoren onafhankelijk van elkaar operationeel en zijn grote installaties overbodig waarmee de monumentale waarden niet geschaad worden (doorbraken in balklagen bijvoorbeeld). Een heel rationeel ontwerp voor een vrij complex gebouw waarmee de toekomst van het gebouw nu én over 100 jaar gewaarborgd is.
Flexibel bouwconcept
Juist door de noodzakelijke staalconstructie in het hart van het gebouw te plaatsen en hier de centrale entree van te maken in tegenstelling tot de oude entree aan de voorzijde, kan het gebouw op diverse manieren gebruikt gaan worden. Dit maakt het gebouw flexibel voor de toekomst en zijn mogelijke nieuw invullingen zonder grote wijzigingen mogelijk.
Duurzame ambities bereikt
-
Flexibel en intelligent gebouwconcept (beperkte renovatie bij nieuwe transformatie)
-
Biobased isolatie
-
Energie-efficiënte installaties
-
Opwekking energie
-
Gebruik van zonnewarmte in de winter
-
Energie-opwekking naar niveau van verbruik